جهت تدوین نقشه برنامه درسی، پرداختن به دغدغه ها و احساس مسئولیت معلمان ضروریست که از مجریان برنامه ویژه درسی هستند و عملکرد آنها بر یادگیری دانش آموزان تاثیر گذار است. برای تدوین و پیاده سازی برنامه ویژه مدرسه، مراحلی باید پشت سرگذاشته شود تا بتوان طرحی جامع، مفید و موثر را به اجرا درآورد که در ادامه بطور خلاصه و مفید، نگاهی گذرا به آن خواهیم داشت:
آموزش مدیران و معلمان برای اجرای بهتر برنامه ویژه مدرسه لازم بنظر می رسد
1- جمع آوری داده‌ها
در این مرحله نیاز است که به کمک مربیان، والدین و دانش‌آموزان جلساتی تشکیل داده شود تا نیازسنجی کاملی از دانش آموزان صورت گیرد به این صورت که با مطالعه عمیق کتاب‌های درسی و شناسایی مفاهیم، مهارت‌ها، فرآیندهای اساسی، یا گفتگو با دانش آموزان برای شناسایی علایق و نیازهای آنها به جمع آوری اطلاعات اولیه‌ای همت گماشته شود. سپس با در نظر گرفتن و تحلیل موقعیت مدرسه، شناسایی نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهایی که مدرسه با آن روبرو است، و وجود انتظارات روشن از عملکرد مدرسه در یک بازه زمانی مشخص که اجازه می‌دهد تمام تلاش‌هایی که از سوی والدین، دانش آموزان و شما مربیان صورت می‌گیرد با یکدیگر همراستا شده و رضایت خاطر جمعی برای تحقق اهداف پیش‌بینی شده در برنامه ویژه مدرسه را به دنبال داشته باشد. این مرحله در سطح گروه‌های کوچکی که بین 2 تا 8 نفر می تواند باشد، انجام می‌شود.
تشکیل جلسات و هم‌اندیشی معلمان و مدیران برای تدوین بوم کارآمد
2- اولین مطالعه سراسری
با توجه به اطلاعات جمع‌آوری شده و منطق برنامه درسی از مرحله قبل هر یک از اعضای گروه پیش‌نویسی برای نقشه برنامه درسی تهیه می‌کند. اعضای گروه تلاش کنند با مبادله اطلاعات، برای تهیه نقشه درسی مطلوب و در نظر گرفتن منطق برنامه‌ی درسی، به سوالات پیش در محله قبل پاسخ مکتوب بدهند و جهت پیاده‌سازی یک برنامه ویژه درسی، مفاهیم و اهداف زیر را بکار گیرند:
- موضوعات تدریس شده با نیازها، ارتباط خوب و معناداری داشته باشند.
- نحوه گسترش و انتقال مفاهیم، مهارت‌ها، فرآیندهای اساسی در راستای نیازها و علایق دانش‌آموزان
- تولید محصولی برای نشان‌دادن اینکه این مفاهیم و مهارت‌ها به دانش‌آموزان منتقل شده است.
3- مقایسه در گروه بزرگ
همه پیش‌نویس های آماده شده در هرگروه توسط همه اعضاء به دقت مورد مطالعه قرار گیرد و پیشنهادات و نظرهای خود را به مسئول گروه انتقال دهند. تغییرات موردی وجزئی توسط سرپرست هر گروه انجام می‌شود ولی در صورتی که تغییرات زیادتری نیاز است اعمال شود با تشکیل مجدد جلسه گروه و اطلاع‌رسانی به همه اعضای گروه صورت پذیرد. این امر به صرف زمان کمتر و و سرعت عمل در تنظیم نقشه سطح مدرسه منجر می‌شود.
یافته‌های نهایی هر گروه کوچک به گروه‌های بزرگ‌تری تحویل داده می‌شود و با ارتباط سایر گروه‌ها با یکدیگر به تصمیم‌گیری نهایی در مدرسه و نوشتن برنامه ویژه بوم مدرسه کمک کنند. تعامل میان گروه‌ها به ترکیب افکار و خلق افکار جدید برای عملیاتی نمودن منطق برنامه درسی منجر می‌شود.
در پایان مرحله باید بتوان آشکارا در مورد منطق برنامه، اهداف رشد، توسعه مدرسه و چگونگی دستیابی به اهداف یادگیری پیش‌بینی شده از سوی دانش‌آموزان توسط هر یک از گروه‌های کوچک تصمیم‌گیری نمود. این تصمیمات مبنای ورود به مرحله‌ی بعد خواهد بود.
علایق و نیازهای دانش آموزان باید در صدر اولویت‌های برنامه بوم باشد
4- برنامه‌ریزی اجرایی
زمانی که گروه بزرگ بر سر اولویت‌ها و نیازها به توافق رسید، می‌توان برای اجرای آن، برنامه‌ریزی کرد. تقسیم مسئولیت بین اعضای هر گروه و تدوین برنامه‌ی زمانی جزء اولین و ضروری‌ترین کار‌ها می باشد. مطمئنا در این موارد نیز تعامل گروه‌های مختلف، استفاده از تجربیات صاحب نظران و متخصصان هر حوزه، مطالعه منابع خواندنی، بکارگیری ظرفیت‌های اولیاء دانش آموزان و جامعه محلی می‌تواند به عملیاتی شدن برنامه ویژه درسی یا همان بوم کمک کند.
نمونه صورتجلسه برنامه ویژه مدرسه
کارگروهی و خلاقیت در بین دانش آموزان می تواند، از نتایج پیاده سازی موثر بوم باشد
کارگروهی و خلاقیت در بین دانش آموزان می تواند، از نتایج پیاده سازی موثر بوم باشد.
برنامه ی آماده ی ویژه ی مدرسه